Veel gestelde vragen over Hyperventilatie

Wat is hyperventilatie?

Hyperventileren betekent te snel en/of te diep ademen. Ademen is noodzakelijk voor het opnemen van zuurstof en het afgeven van koolzuur via de longen. Normaal wordt het aantal en de diepte van ademteugen per minuut afgestemd op de lichamelijke inspanning van het moment. Daarom gaat de ademhaling sneller bij rennen of sporten. De behoefte aan zuurstof van het lichaam neemt toe.
Te snel of diep ademen bij weinig lichamelijke inspanning betekent echter dat het zuurstofgehalte in het bloed te hoog wordt en het koolzuurgehalte te laag wordt. Het te lage koolzuurgehalte (hypocapnie) kan klachten veroorzaken.
De klachten die hieruit voortkomen, zijn een beklemmend gevoel op de borstkas, benauwdheid, duizeligheid, ademnood, misselijkheid, flauwvallen, een dof gevoel in de handen en voeten en rondom de mond en een versnelde of onregelmatige hartslag. Het is belangrijk om te weten dat hyperventilatie – voor zover bekend – onschuldig is, maar dat de aandoening wel zeer storende en beperkende gevolgen heeft voor het leven van de patiënt.

De vele verschillende verschijnselen die door angst en spanning worden veroorzaakt kunnen geen kwaad. Hyperventilatie levert geen risico op blijvende schade. Dat betekent dat u er niets aan overhoudt.
Een aanval kan een eenmalige ervaring zijn. Natuurlijk kunnen mensen wel fors lijden door de klachten en kan de angst voor een nieuwe aanval mensen beperken in hun leven.
Er kan vermijdingsgedrag ontstaan voor bepaalde situaties, wat natuurlijk het dagelijkse bestaan beïnvloed en beperkt. Zo kunnen mensen bij voorbeeld pleinvrees ontwikkelen.

Hyperventilatie door spanning ontstaat vaak in rust en niet zozeer bij lichamelijke inspanning. Als u een beklemd gevoel op de borst heeft bij inspanning, dat niet verdwijnt bij rust, neem dan contact op met de huisartsenpraktijk. Dit geldt ook voor situaties waarin u erg kortademig bent en u denkt dat het niet door hyperventilatie komt.

Hyperventilatie kan lichamelijke en psychische oorzaken hebben. Bij psychische oorzaken is er sprake van het hyperventilatie syndroom. Het is echter niet altijd direct duidelijk of de oorzaken psychisch zijn, want tijdens een hyperventilatie aanval heeft de patiënt vaak last van angstgevoelens, die de aanval langer in stand houden. Om erachter te komen of er sprake is van een hyperventilatie syndroom, zal een arts daarom eerst lichamelijke oorzaken moeten uitsluiten.

Het snelle ademen kan leiden tot de volgende klachten:

  • Ademhalingsklachten
    kortademigheid, beklemd gevoel op de borst, veel zuchten, snelle en/of diepe ademhaling
  • Hartklachten
    hartkloppingen, pijn of steken op de borst, hartbonzen
  • Krampklachten
    stijfheid van spieren, trillen en kramp van de handen, tintelingen in handen of rond de mond
  • Klachten van het centrale zenuwstelsel
    duizeligheid, zwart worden voor de ogen, het gevoel flauw te vallen, droge mond, transpireren, koud of warm worden, hoofdpijn
  • Maagdarmklachten
    misselijkheid, buikpijn, opgeblazen gevoel, overgeven
  • Algemene klachten
    gespannenheid, angst, paniek, moeheid, slaapproblemen

Hyperventilatie is een probleem waar een groot deel van de bevolking gedurende een periode in zijn leven last van heeft. Veel patiënten ervaren hyperventilatie als een belemmering van hun bewegingsvrijheid – maar dat hoeft het niet te zijn. Door goed naar uw lichaam te luisteren, kunt u een aanval van hyperventilatie namelijk vaak goed voelen aankomen, waardoor u tijdig kunt ingrijpen. U kunt een hyperventilatie aanval immers herkennen aan de symptomen die hiervoor zijn beschreven. Het is raadzaam om gebruik te maken van de Hyperfree ®-cassette zodra een of meer van deze symptomen van hyperventilatie zich voordoen. Door simpelweg door de cassette in- en uit te ademen, brengt u de verhouding tussen zuurstof en koolzuur in zo kort mogelijke tijd weer in balans, waardoor de symptomen verdwijnen en een hyperventilatie aanval voorkomen kan worden.

Raak niet in paniek. Voor veel mensen is het een rustgevend idee dat hyperventilatie geen enkel kwaad kan aanrichten. Ga op het moment van een hyperventilatie aanval (of als u een hyperventilatie aanval voelt aankomen) niet lopen, blijf rustig staan of ga zitten en let erop dat u op de goede manier ademhaalt (buikademhaling). Is de hyperventilatie aanval over, ga dan niet direct verder met de activiteit waar u mee bezig was; het lichaam heeft even de tijd nodig om de verhouding tussen zuurstof en koolzuur weer in orde te krijgen. Een zeer goed hulpmiddel tegen hyperventilatie is de Hyperfree ®-cassette.

De HyperFree® is een inhalatie cassette die van binnen een labyrint bevat dat is berekend op de gemiddelde longinhoud van een mens. Door het in- en uitademen door de HyperFree® cassette blijft er elke keer een verhoogd koolzuur gehalte in de cassette achter, wat bij inhalatie de verhouding tussen het zuurstof en koolzuur positief beïnvloed. Door het labyrint ontstaat er een lichte tegendruk tijdens het in- en uitademen. Deze tegendruk bevordert de rustigere ademhaling.

De Hyperfree ®-cassette zorgt ervoor dat de patiënt in zo kort mogelijke tijd de balans tussen koolzuur en zuurstof weer op peil krijgt, waardoor de hyperventilatie aanval overgaat en de klachten die ontstaan zijn door de hyperventilatie, verdwijnen. Een groot voordeel is dat de Hyperfree ®-cassette ook preventief kan werken: veel patiënten krijgen minder aanvallen, door het simpele feit dat ze de cassette bij zich dragen. Dit komt doordat ze weten dat zij een hyperventilatie aanval snel en veilig kunnen bestrijden wanneer deze zich voordoet, waardoor hun angstgevoelens afnemen. De Hyperfree ®-cassette is geen medicijn, maar een medisch hulpmiddel dat u onbeperkt kunt gebruiken.

Aan de bovenkant van de cassette ziet u een blauwe driehoek, dit  is de kant waar u zowel door in- als uitademt. Het is raadzaam om bij een hyperventilatieaanval te gaan zitten, het liefst op een stoel met rechte leuning, b.v. een eetkamerstoel. U brengt de cassette naar uw mond en begint met in- en uitademen door de cassette. U blijft door de cassette ademen totdat de aanval afneemt en overgaat in een rustige ademhaling. De tijd om uit een aanval te komen verschilt per persoon. Op het moment dat u met

In- en uitademen door de cassette begint zal u merken dat de aanval en klachten spoedig afnemen.

De Hyperfree ®-cassette is samengesteld uit twee op elkaar aansluitende kunststof delen die aan de binnenkant van de cassette een labyrint vormen. Dit labyrint heeft een inhoud van vijftig kubieke centimeter. Door in- en uit te ademen door de smalle kant van de Hyperfree ®-cassette, ademt u het te veel uitgeademde koolzuur weer in. Hierdoor stopt de hyperventilatie aanval snel. Het labyrint in de Hyperfree ®-cassette zorgt er bovendien voor dat er niet te snel in- en uitgeademd kan worden, waardoor de ademhaling meer beheerst en rustiger wordt. De Hyperfree®-cassette is een Nederlandse vinding, die onderzocht is in het Diaconessenziekenhuis in Leiden. Het onderzoek is gepubliceerd in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde.

Het is mogelijk om de HyperFree® van binnen schoon te maken. Dit kan door met uw duimen, aan de kant van de opening met de blauwe driehoek, de boven- en onderkant van elkaar af te duwen. Doe dit voorzichtig en met beleid. Na opening kan de cassette met lauw water worden schoongespoeld en drogen op kamertemperatuur. Let bij het op elkaar plaatsen van de boven- en onderkant goed op, dat de randen van de HyperFree® niet beschadigen en dat de cassette weer goed afsluit. Bewaar de HyperFree® bij voorkeur in het meegeleverde etui op een droge en stofvrije plaats.

De  HyperFree® moet om hygiënische redenen en de juiste werking te kunnen garanderen, na 12 maanden worden vervangen.

Bij een Hyperventialtie aanval blijft u door de cassette ademen totdat de aanval afneemt en overgaat in een rustige ademhaling. De tijd om uit een aanval te komen verschilt per persoon. Op het moment dat u met in- en uitademen door de cassette begint zal u merken dat de aanval en klachten spoedig afnemen.

U kunt het ook preventief gebruiken door. Wanneer u op een moment dat het u uitkomt gedurende ongeveer 1,5 minuut door de cassette in- en uitademt, houdt u de verhouding tussen zuurstof en koolzuur in evenwicht. Aan te raden is om er ‘s ochtend mee te beginnen, daarna rond het middag uur en ook ’s avond voor u gaat slapen.

Ja.

De HyperFree® kan zowel door kinderen als door volwassenen worden gebruikt. Bij kinderen tot 12 jaar wordt toezicht van volwassenen aanbevolen.

Ja.

Op het moment dat u de hyperfree gebruikt is het van groot belang dat u niet door de neus ademt, maar alleen door de mond!

U mag de HyperFree zo vaak gebruiken als nodig is.

Aan de zijkant van de cassette zit een opening, deze mag niet worden afgesloten.

Nee, de HyperFree wordt niet vergoed door uw verzekering.